Jerzyk jest rozpowszechniony w całej Europie za wyjątkiem Islandii i części rejonów północnych. Jego populację szacuje się na 3,9-4,8 mln par. Jest ptakiem wędrownym – w Polsce można go spotkać od maja do sierpnia, zaś zimę spędza w południowej Afryce. Często jednak można zobaczyć jerzyki jeszcze we wrześniu, a wyjątkowo nawet w październiku. Są to ptaki pochodzące z późnych lęgów oraz osobniki przelotne z północy.
W Polsce jerzyk jest związany praktycznie wyłącznie ze środowiskiem miejskim i wiejskim, w którym zdobywa pokarm i przystępuje do lęgów. W północno-wschodniej Polsce spotyka się jeszcze bardzo rzadko ptaki gniazdujące w dziuplach starych drzew. Natomiast w górach nielicznie gniazdują także w szczelinach skalnych.
-
Fot. Mariusz Grzeniewski
-
Fot. Mariusz Grzeniewski
Odżywia się wyłącznie małymi owadami chwytanymi w locie. Jego miejscem łowów są najczęściej parki i skupiska drzew, nad którymi lata wiele owadów. Nad zbiornikami wodnymi pojawia się głównie w chłodniejsze dni, gdzie równie chętnie poluje oraz pije wodę.
Jerzyki gniazdują dziś niemal wyłącznie w osiedlach ludzkich. Budynki stały się podstawowym miejscem, w których jerzyk znajduje dogodne miejsce na założenie gniazda i wychowanie piskląt. Mogą to być zarówno budynki mieszkalne, jak również budowle przemysłowe, kominy, wieże kościelne itp. Ulubionym miejscem gnieżdżenia się jerzyków są stropodachy budynków, do których ptaki dostają się dzięki otworom o średnicy 4-8 cm znajdujących się w ścianach. Wszystkie znalezione przez nas gniazda były tuż pod otworami, co sugeruje, że jednym otworem dostaje się jedna para ptaków. Jednak to nie jedyne miejsca zakładania gniazd. Jerzyki chętnie zajmują wszelkie nisze pod dachówkami, za rynnami czy pod blachą a także szczeliny powstałe między płytami w budynkach zbudowanych z wielkiej płyty. Można powiedzieć, że wykorzystują każdy zakamarek naszych budynków.
-
Fot. Maciej Luniak
-
Fot. Maciej Luniak
-
Fot. Mariusz Grzeniewski
-
Fot. Mariusz Grzeniewski
-
Fot. Artur Mikołajewski
-
Fot. Artur Mikołajewski